जोहानेसबर्ग— अफ्रिकालाई चीनले उपलब्ध गराउँदै आएको ऋण गत वर्ष १ बिलियन अमेरिकी डलर भन्दा तल झरेको छ । यो लगभग दुई दशकमा सबैभन्दा कम हो । महाद्वीपमा दशकौं लामो ठूला लगानीका पूर्वाधारको खेलबाट बेइजिङको परिवर्तनलाई रेखांकित गरेको छ ।
बोस्टन युनिभर्सिटीको ग्लोबल चाइना इनिसिएटिभको तथ्यांकमा ऋणमा आएको गिरावट धेरै अफ्रिकी राष्ट्रहरूले ऋण संकटसँग संघर्ष गर्दा र चीनको आफ्नै अर्थतन्त्रले हेडवाइन्डको सामना गरिरहेको बेला आएको हो।
अफ्रिका राष्ट्रपति सी चिनफिङको महत्वाकांक्षी बेल्ट एण्ड रोड इनिसिएटिभ (बीआरआई) को केन्द्रविन्दु भएको छ, जुन २०१३ मा प्राचिन सिल्क रोडलाई पुनः निर्माण गर्न र विश्वव्यापी पूर्वाधार विकासको माध्यमबाट चीनको भूराजनीतिक र आर्थिक प्रभाव विस्तार गर्न थालिएको छ।
बोस्टन युनिभर्सिटीको चाइनिज लोन टु अफ्रिका डाटाबेसले अनुमान गरेको छ कि चिनियाँ ऋणदाताहरूले सन् २००० देखि २०२२ सम्म अफ्रिकालाई १७० बिलियन डलर प्रदान गरेका थिए।
तर सन् २०१६ को उचाइबाट ऋण दिनेमा तीव्र गिरावट आएको छ। सन् २०२१ मा १ दशमलव २२ बिलियन डलर बराबरको ऋणमा हस्ताक्षर भएको थियो। गत वर्ष कुल ९९४ मिलियन डलरको नौ विभिन्न शीर्षकको ऋणमा सहमति भएको थियो, जुन सन् २००४ यताको चिनियाँ ऋणको सबैभन्दा न्यून स्तर हो।
बेइजिङले बीआरआई स्थापना भएको १० औं वार्षिकोत्सव मनाउन अर्को महिना तेस्रो बेल्ट एण्ड रोड फोरम फर इन्टरनेशनल कोअपरेसनको आयोजना गर्दै छ जसमा लगभग ९० देशहरू सहभागी हुने अपेक्षा गरिएको छ।
अफ्रिकी सरकारहरूले ठूलो मात्रामा चिनियाँ ऋण र पूर्वाधार परियोजनाहरूलाई स्वागत गरेका छन् । यद्यपी, पश्चिमी देशहरुले बेइजिङले गरिब राष्ट्रहरूलाई दिगो ऋणको जालोमा फसाएको आरोप लगाउँदै आएका छन् ।
जाम्बिया चीनको ऋण लिने एक प्रमुख अफ्रिकी देश हो । घाना, केन्या र इथियोपिया लगायतका अन्य सरकारहरू पनि आर्थिक संकटको सामाना गरिरहेका छन्।
यस बीचमा, चीनले देशमानै आफ्नै समस्याहरूको सामना गरिरहेको छ किनभने नीति निर्माताहरूले महत्त्वपूर्ण सम्पत्ति उद्योगमा निरन्तर कमजोरी, कमजोर मुद्रा र यसका उत्पादित सामानहरूको लागि विश्वव्यापी मागलाई ध्यानमा राख्दै विकासलाई पुनर्जीवित गर्न संघर्ष गरिरहेका छन्।
चाइना डेभलपमेन्ट बैंक र एक्सपोर्ट—इम्पोर्ट बैंक अफ चाइना मार्फत चीनले अफ्रिकालाई ऋण उपलब्ध गराउने गरेको छ । तथापि, ऋणमा आएको गिरावटको अर्थ अफ्रिकामा चिनियाँ संलग्नताको अन्त्य हो भन्ने होइन।
