काठमाडौं। अमेरिकाको आगामी राष्ट्रपति को हुने र अमेरिकी संसद्को बागडोर कुन दलसँग रहने भन्ने राष्ट्रिय चुनाव सम्पन्न भएर अहिले मतपरिणाम आउन सुरु भइसकेको छ। यो बेला विश्वभरका प्रमुख शेयर बजारहरूले अमेरिकी राजनीतिको पछिल्लो विकासक्रमलाई सावधानीपूर्वक नियालिरहेको विज्ञहरूले बताएका छन्।
पूर्वराष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प र वर्तमान उपराष्ट्रपति कमला ह्यारिसबीच अत्यन्तै कडा प्रतिस्पर्धा हुने प्रक्षेपणहरू सार्वजनिक भएसँगै निर्वाचनको एक साता अघिसम्म शेयर बजार इन्डेक्स केही घटेका थिए। चुनावको आसपास आइपुग्दा सुधारिएका छन्। चुनावको दिन सकारात्मक बनेको वाल स्ट्रिटको माहोलले एसियाली प्रमुख बजारलाई पनि छोएको छ।
निर्वाचनका परिणाम आउन सुरु हुँदा खुलेका प्रमुख एसियाली बजारहरू सामान्य सुधारसहित खुलेका छन्। बुधबार एसियाली बजार खुल्दा जापानको निक्केइ १.४ प्रतिशत, हङकङको हाङसेङ इन्डेक्स १.४ प्रतिशत, सांघाइको कम्पोजिट इन्डेक्स १.९ प्रतिशत, दक्षिण कोरियाको कप्सी ०.४ प्रतिशत र अस्ट्रेलियाको एस् एन्ड पी एएसएक्स ०.७ प्रतिशतले सुधार भएर खुलेका छन्।
यसअघि अमेरिकी चुनावको परिणाम आसपास घोषणा हुनसक्ने नयाँ आर्थिक नीति र कार्यक्रमप्रति आशावादी हुँदै अमेरिकी र युरोपका शेयर बजारहरू सकारात्मक मोडमा बन्द भएका थिए। चुनावको साता विश्वका धेरैजसो प्रमुख बजारहरूमा सामान्य गिरावट आएका थिए। तर निर्वाचनकै दिन भने अमेरिकाका एसएन्डपी र डाउ जोन्स झन्डै २ प्रतिशत र नास्डक झन्डै ३ प्रतिशतले बढेका थिए।
निर्वाचनको पूर्वसन्ध्यामा जापानको निक्केइ झन्डै २.५ प्रतिशतले ओरालो लागे पनि चीनको एसएसई कम्पोजिटमा १.२ प्रतिशतको सामान्य सुधार आएको थियो। चुनावपूर्व १.२, १.८ र १.५ प्रतिशतले झरेका बेलायत जर्मनी र फ्रान्सका शेयर बजार निर्वाचनको दिन भने क्रमशः १, १.५ र १.२ प्रतिशतले बढेर बन्द भएका छन्। छिमेकी भारतमा पनि चुनावपूर्व १ प्रतिशतभन्दा बढीले घटेका सेन्सेक्स र निफ्टी चुनावको दिन भने १.५ र १.२ प्रतिशतले उकालो लागे।
ग्लोबल मार्केट्सका वरिष्ठ विश्लेषक जेन स्मिथले निर्वाचन साताको उतारचढाव सामान्य भएको र निर्वाचन परिणामको स्पष्टतासँगै बजारहरूमा सुधार आउने विचार व्यक्त गरेका छन्। फाइनान्सियल इन्साइटस्का अर्का अर्थशास्त्री जोन डो पनि नवनिर्वाचित हुने राष्ट्रपतिको संकेतले बजारमा विश्वास बढाउने विचार व्यक्त गर्छन्। उनी भन्छन्, ’अमेरिकाजस्तो प्रमुख निर्वाचनले विश्वकै शेयर बजारमा ल्याउने उत्साह आगामी आर्थिक स्थिरता र वित्तीय सहुलियतका घोषणाको भरमा आउने गर्छ। लगानीकर्ताहरूले यो पटक पनि त्यस्तै ट्रेन्ड पछ्याउने पक्काजस्तै छ।’
विभिन्न विज्ञहरूले ठूला बजारका मुख्य लगानीकर्ताहरूले ट्रम्पले जितेको अवस्थालाई रूचाएको धारणा राखेका छन्। यदि ट्रम्प निर्वाचित भएमा छोटो अवधिका सहुलियत बढ्ने, प्रविधि क्षेत्रले प्रगति गर्ने र आक्रामक नीति आउने भए पनि उनले निर्वाचन अभियानमा घोषणा गरेका अतिरिक्त कर र व्यापार कस्ने नीतिले युरोप र एसियाका कतिपय बजारमा असर गर्ने अपेक्षा लगानीकर्ताहरूको छ।
यस्तै ह्यारिस निर्वाचित भएमा नविकरणीय ऊर्जा, रियल स्टेट र ब्याजदरमा सुधारजस्ता सहुलियतको अपेक्षा बजारले गरेको छ। लगानी विश्लेषक साम स्टोभल भन्छन्, ’व्हाइट हाउसमा जो आए पनि बजारमा सुधार अपेक्षित छ।’
