चण्डीगढ— पाकिस्तानमा शिख महिलाले उत्पीडन, सीमान्तीकरण र हिंसाको शिकार भएको खालसा भोक्समा लेखिका वैशाली शर्माले लेखेकी छन्

छिमेकी राष्ट्र भारतको संविधानमा शिक्षा, स्वास्थ्य र रोजगारी लगायतका महिला अधिकारको ग्यारेन्टी गरिएको छ।

यसैगरी, भारतमा राजनीति, व्यवसाय र सार्वजनिक जीवनमा महिलाहरूको उपस्थिति सुधार गर्न महत्त्वपूर्ण प्रयासहरू भएका छन्, जसले गर्दा थप समावेशी र प्रगतिशील वातावरण सिर्जना भएको छ।

यसैकारण पनि भारतका धेरै शिख महिलाहरूले सामाजिक, राजनीतिक र आर्थिक अवरोधहरू तोड्दै विभिन्न विषयहरूमा सफलता हासिल गरेका छन्। तर, पाकिस्तानमा शिख महिलाको अवस्था बिग्रँदै गएको छ । उनीहरु पाकिस्तानमा लामो समयदेखि उत्पीडित शिकार भएका छन् ।

यसबाहेक, पाकिस्तानमा महिलाहरूलाई आवश्यक मानव अधिकार, शिक्षा र स्वास्थ्य सेवामा पहुँचबाट वञ्चित गरिएको खालसा भोक्सले रिपोर्ट गरेको छ।

पाकिस्तानमा महिलाहरूले संस्थागत रुपमा नै भेदभाव, दुर्व्यवहार र उत्पीडनको सामना गर्छन्, जुन लैङ्गिक समानतामा कमजोर रेकर्ड हो।

यसबाहेक, पाकिस्तानी समाजको पितृसत्तात्मक प्रकृतिले महिलाको स्वायत्ततामा बाधा पुर्‍याइरहेको छ, जसले शिक्षा, स्वास्थ्य सेवा र निर्णय लिनेमा उनीहरूको पहुँच सीमित गरेको छ।

यसबाहेक, परिवारहरूले महिलाहरूलाई समुदायमा विवाह गर्न दबाब दिइरहेका छन्, वैशाली शर्मा लेख्छिन्।

खालसा वक्सका अनुसार २०१९ मा शिख युवती जगजीत कौरलाई पाकिस्तानमा अपहरण गरी जबरजस्ती इस्लाम धर्ममा परिवर्तन गराइएको थियो। पर्याप्त विरोधको बावजुद, पाकिस्तानी अधिकारीहरूले जगजीत कौरलाई उनको परिवारमा पुनर्स्थापित गरेनन् र बरु मुस्लिम पुरुषसँग उनको अवैध विवाहलाई वैध बनाउने प्रयास गरे।

यसैगरी, एउटी १७ वर्षीया शिख केटीलाई अपहरण गरिएको थियो, जबरजस्ती इस्लाम धर्म परिवर्तन गर्न बाध्य पारिएको थियो । व्यापक विरोध र अन्तर्राष्ट्रिय आलोचनाको बाबजुद पनि पाकिस्तानी अधिकारीहरूले अपराधीहरूलाई कारबाही गर्न असफल भए।

यी उदाहरणहरूले पाकिस्तानमा शिख महिलाहरूको दयनीय दुर्दशालाई रेखांकित गर्दछ, जहाँ सरकारले उनीहरूको सुरक्षा गनुको साथै आवश्यक सुरक्षा र समर्थन दिन असफल भएको छ।

भारतले महिला, विशेष गरी शिख महिलाहरूलाई सशक्तिकरणमा महत्त्वपूर्ण प्रगति गरेको छ, तर पाकिस्तान अझै पनि उनीहरूलाई सीमान्तकृत गर्ने सक्रिय अभियानमा रहेको बताइएको छ ।