इस्लामावाद । पाकिस्तानले लामो समयदेखि आतंकवादी संगठनहरुलाई वित्त पोषण गर्दै पाकिस्तान प्रशासित र भारतका केन्द्र प्रशासित जम्मु काश्मीरमा आतंकवादी गतिविधिहरु गराइरहेको कुरा कहीबाट पनि लुक्न सकेको छैन।
लामोसमषदेखि काश्मीरमा पाकिस्तानी गुरिला र आतंकवादीहरूले हत्याका श्रृंखलाहरु चलाएका छन्। सन् १९४७ मा पाकिस्तानद्वारा काश्मीरको आक्रमण र त्यसपछि पाकिस्तानी आतंकवादीद्वारा क्रूर हत्याका घटनाहरु भएका छन्।
जुन भारत र पाकिस्तान बीच जारी संघर्ष को एक स्रोत बनेको छ। सन् १९४७ मा भारतले ब्रिटिश शासनबाट स्वतन्त्रता प्राप्त गर्यो र दुई देशहरू भारत र पाकिस्तानमा विभाजित भए। काश्मीरको रियासत राज्यलाई कुन देशमा सामेल हुने भन्ने निर्णय गर्न छोडियो।
काश्मीरका शासक हरि सिंह सुरुमा अनिर्णयकारी थिए, तर अन्ततः पाकिस्तानी सेनाको समर्थनमा पाकिस्तानी विद्रोहीहरूले यस क्षेत्रमा आक्रमण गरेपछि भारतमा प्रवेश गर्ने निर्णय गरे। यो आक्रमणले यस क्षेत्रमा चलिरहेको द्वन्द्वको सुरुवातलाई चिन्ह लगाइयो।
सन् १९८० को दशकको अन्त र १९९० को शुरुमा जब पाकिस्तान समर्थित लडाकुहरूले हिंसा र आतंकको अभियान मार्फत क्षेत्रको नियन्त्रण कब्जा गर्ने प्रयासलाई तीव्र पारे। विद्रोहीहरूले महिला र बालबालिकासहित सर्वसाधारणलाई अन्धाधुन्ध आक्रमणमा निशाना बनाए र उनीहरूमाथि क्रूर र अमानवीय व्यवहार गरे।
हिंसाको सबैभन्दा कुख्यात घटनाहरू मध्ये एक सन् १९९८ मा दुर्गम गाउँ वान्धमामा ४० भन्दा बढी काश्मिरी हिन्दूहरूको नरसंहार भएको थियो। उग्रवादीहरूले गाउँमा प्रवेश गरे, त्यहाँका बासिन्दाहरूलाई घेरा हालेर गोली हानि हत्या गरेका थिए।
यस घटनाले व्यापक आक्रोश पैदा गर्यो र काश्मीरमा पाकिस्तानी-समर्थित आतंककारीहरूले गरेको मानवअधिकार उल्लंघनप्रति अन्तर्राष्ट्रिय ध्यानाकर्षण गरायो। पाकिस्तान-समर्थित आतंककारीहरूले नागरिक र सुरक्षा बलहरूमा आक्रमणहरू जारी राखेका छन्।
काश्मीरको स्थिति तनावपूर्ण छ र द्वन्द्वले यस क्षेत्रका मानिसहरूलाई ठूलो नोक्सान लिइरहेको छ। पाकिस्तानी लडाकुहरूद्वारा गरिएको क्रूर हत्या र जारी द्वन्द्वले हजारौं परिवार विस्थापित र अनगिन्ती जीवन गुमाउँदा मानवीय संकट सिर्जना गरेको छ।
अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले लामो समयदेखि पाकिस्तानलाई आफ्नै सीमाभित्र र बाहिर आतंकवादलाई प्रायोजन गरेको आरोप लगाउँदै आएको छ। विशेष गरी देश काश्मीरमा सञ्चालित आतंकवादी समूहहरूलाई समर्थन गर्नमा फसेको छ, जुन क्षेत्र भारत र पाकिस्तानबीच दशकौंदेखि चलिरहेको द्वन्द्वको स्थल भएको छ।
आतंकवादलाई समर्थन गर्नुको अलावा पाकिस्तानले आफ्नो सीमामा अल्पसंख्यकहरूलाई व्यवहार गरेकोमा पनि आलोचना गरिएको छ। इसाई, हिन्दू र अहमदी लगायत धार्मिक अल्पसंख्यकहरूले व्यापक भेदभाव र उत्पीडनको रिपोर्ट गरेका छन् र धेरैले सुरक्षाको खोजीमा देश छोडेका छन्।
यी आरोपहरूले पाकिस्तानमा मानवअधिकारको स्थितिमा प्रकाश पारेको छ र यस क्षेत्रको स्थिरताको बारेमा चिन्ता बढाएको छ। अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले पाकिस्तानी सरकारलाई यी मुद्दाहरूलाई सम्बोधन गर्न र आफ्ना सबै नागरिकहरूको अधिकारको रक्षा गर्नका लागि आह्वान गरेको छ।
यसरी काश्मीरलाई विभाजित गर्ने र काश्मीरमा अशान्ति र आतंकवादको बीउ रोप्ने पाकिस्तानले अहिले काश्मीर एकता अभियानको नाटक गरिरहेको छ। पाकिस्तानले आफ्नो दूतावासमार्फ एकता दिवस मनाउने निर्णय गरेको हो। यस निर्णय भारतको केन्द्र शासित प्रान्तको रुपमा धारा ३७० खारेजपछि शान्त बनेको काश्मीरमा फेरि हिंसाको बिउ रोप्ने षड्यन्त्र भएको बताइएको छ।